Rozszerzanie palety brzmień- Potencjometr push-pull –] czyli łączenie szeregowe i równoległe przystawek

W artykule omówiono możliwości modyfikacji brzmienia basu poprzez zamontowanie potencjometru push-pull, umożliwiającego przełączanie między połączeniami szeregowymi i równoległymi przystawek. Opisano również sposoby modyfikacji barwy dźwięku przez wymianę potencjometru 'TONE'.

Hej! W związku z tym, że wymieniłem pickupy w moim basie potrzebowałem
schematu jak to wszystko polutować. Wszedłem sobie na stronę piakpów
Seymoura i widzę dwa schematy dla Przystawek JB. Zwykły i ten o którym mowa
w temacie (oba schematy na dole). Bajer polega na tym, że do elektroniki w
gitarze montuje się jeden potencjometr push-pull. Wygląda to tak:

www.images.miretail.com/products/optionRegular/DiMarzio/468484_Xjpg.jpg

Potencjometr taki pozwala na podłączenie dwóch przystawek i możliwości
przełączania ich połączenia na równoległe i szeregowe. Różnica w
brzmieniu polega na tym, że jedno połączenie brzmi moim zdaniem bardziej
„nowocześnie”, wyraziście i ma więcej góry, ale też jest nieco cichsze.
Drugie jest bardziej „vintage’owe” preclowate, muliste, trochę głośniejsze,
ale też nie wiem czemu słychać cichutkie brumienie. Zresztą posłuchajcie
sami: www.voila.pl/488/fepdt/?1 (grane dwa ustawienia na przemian). Moim
zdaniem różnica jest dosyć spora. Polecam zamontowanie sobie takiego
potencjometru. Koszt to jakieś 20- 60zł, zależy za ile się trafi.

Drugą rzeczą o jakiej chciałem napisać jest wymiana potencjometru barwy.
Można w bardzo prosty sposób rozjaśnić, albo przymulić brzmienie swojego
basa. Jak? Wystarczy wymienić potencjometr „TONE”. Do singli przeważnie
stosuje się 250k, a do humbuckerów 500k. Jeśli zastosuje się potencjometr
500k do singla to brzmienie się rozjaśni. Rozjaśni się jeszcze bardziej gdy
zamontujemy 1000k, ale to już chyba lekka przesada (tak wyczytałem).
Analogicznie do humbuckera można zamontować 1000K dla rozjaśnienia lub 250,
żeby przyciemnić brzmienie (nie wiem czy można, ale chyba jeśli by
zastosować coś koło 120K do singla też pewnie by go zamuliło). Wiecie
czemu między innymi basy rickenbackera mają takie jasne brzmienie? Bo do
singli zakładają potencjometry 500k!

Wiem, że cały ten tuning można zastosować do pasywnych basów, nie wiem jak
wygląda sytuacja z basami aktywnymi. Natomiast wydaje mi się że ten
„jazzowy” schemat można także zastosować do układu P+J i P+P. Całe te
łączenie przystawek wykorzystywał kiedyś Fender w starych jazzbassach.
Czasem można znaleźć S-1 Switch, który właśnie łączył single szeregowo
(series) lub równolegle (parallel).

Tutaj schematy:

Standardowy schemat dla jazza:
www.voila.pl/489/m4bx6/index.php?get=1&f=1

Schemat z potencjometrem push pull
www.voila.pl/486/abw5b/index.php?get=1&f=1

Schematy są tak ludzko pokazane, że nie trzeba być żadnym elektronikiem,
żeby takie coś zmajstrować (ja takowym nie jestem, a myślę, że całkiem
schludnie mi to wyszło):

www.voila.pl/492/mb6m3/index.php?get=1&f=1

(dołączyłem te dwa schematy jako załączniki, na wypadek gdyby znikły z
oryginalnego źródła. przyp. palik)

Podziel się swoją opinią

32 komentarze

  1. Pytanie ode mnie: Czy jeśli wymontuje pot od tonu, to czy brzmienie się
    rozjaśni? Grałem kiedyś bez pota, ale nie zauważyłem różnicy bo jej nie
    szukałem:)

  2. dobre pytanie. Wydaje mi się że tak. Bo niektórzy „eksperymentujący”
    gitarzyści zdrapywali nożem koncówkę ściezki potencjometru żeby było
    połączenie bez żadnego oporu więc robili to chyba po to żeby mieli
    jaśniejsze brzmienie na rozkręceniu potencjometru na 100%. Może ktoś to
    sprawdzi?

  3. S-1 switch był seryjnie montowany w serii Standard przez kilka ostatnich lat.
    Nie cieszył się jednak powodzeniem, dlatego Fender wypuszczając nową serię
    basów w 2008 zrezygnował z tego rozwiązania. Być może chodzi o
    konserwatyzm, być może jest to zbędny bajer – oczywiście jest to kwestia
    gustu i tego na ile komuś jest to potrzebne. Grałem na Jazzie z 2007, czyli
    ostatniego rocznika, w którym montowano ten potencjometr i rzeczywiście
    przycisk daje kopa. Wiem jednak, że w codziennym brzdąkaniu w ogóle bym go
    nie używał.

    O ile w Jazzie patent S-1 ma jeszcze jakiś sens, o tyle w preclu ponoć żaden
    – tak przynajmniej zgodnie twierdzą użytkownicy TB.

    Miłej zabawy 🙂

  4. na pewno się da, tylko nie jestem w stanie CI powiedziec jak. musialbys
    zmodyfikowac preamp.

  5. cube, da się , pod warunkiem że masz układ vol/vol bo jak masz vol/bal to by
    było trudniej :>

    co do tego potka, to mroku, pomiedzy środkowym bolcem a krańcem mamy połowe
    rezystancji potka, a jak damy suwak w jedno z maksymalnych położeń to po
    jednej stronie będzie rezystancja bliska zeru (znaczy się tak jakby
    potencjometra nie było, bo każdy przewód ma jakaśtam rezystancje) a na
    drugiej stronie maksymalna. Wiec nie ma sensu nic zdrapywać z takiego potka bo
    się nic nie zmieni. Pozatym kondensator o jakiejś pojemności ma dla jakiejś
    częstotliwości jakąś rezystancje sam w sobie bez rezystora i wybierając
    pojemność kondensatora wybieramy które pasmo obcina

    KLIK

  6. U mnie przy potencjometrze TONE jest D500K, na potencjometrze od pickupa
    bliżej mostka jest B500K, napisu dla pickupa dalej mostka nie mogę odczytać,
    gdyż jest na nim lut i da się odczytać tylko [lut]00K. Czy to oznacza, że
    mam tam wstawić B500K?

  7. Kurczę, a są może schematy dla pokręteł/przełączników
    volume-balance-tone? bo taki układ wolę mieć jeśli już… a te 500k co
    oznaczają? pójdę do sklepu poproszę potencjometr 500k i co dalej 😛 w
    ogóle to raczej w muzycznych czy elektronicznych szukac?

  8. Chezare – właściwie to 500kOhm – to wartość oporności jest.

    I raczej, że w elektronicznych.

  9. @cube945: Czyli w aktywnych basach takiego szachermachera się zastosować nie da?

    w mojej aktywnej basi mam ten potencjometr fabrycznie

  10. Witam

    Proszę, jaki zbieg okoliczności. Właśnie podobnie przerobiłem swój bas
    jakieś 2 tygodnie temu. Mam 2 humbuckery. Oryginalnie były 2 oddzielne poty
    volume, przełącznik aktyw/pasyw oraz współosiowa regulacja bas/sopran (dla
    ukł. aktywnego). Zależało mi na tym, żeby nie robić nowych dziur.

    Obecnie mam na 1-szym pot. blend czyli balans pomiędzy przystawkami. 2-gi to
    push-pull z regulacją barwy. Wykorzystałem małą dziurkę w maskownicy i
    dołożyłem przełącznik odwracania fazy dla jednej przystawki.

    Efekty. Brakowało mi bardzo regulacji tonów dla układu pasywnego. Teraz mam.
    Balans pomiędzy pickupami jest łatwiejszy jedną gałką niż dwoma. Nie
    miałem ogólnego volume. Układ jest tak skonstruowany, że dla połączenia
    równoległego na 1-szym pot. jest blender, po wyciągnięciu push/pull, mamy
    połączenie szeregowe, a 1 pot. staje się volumem.

    Przełącznik fazy. Mały niepozorny prztyczek, ale bardzo zmienia brzmienie.
    Automatem robi się słuchawka telefoniczna, ani góry, ani dołu, sam wysoki
    środek. Niektórzy na takim klangują, nie wnikam. Na razie nie preferuję
    takiego soundu, ale może kiedyś, kto wie…

    Potencjometry wszystkie są 500K. Kondensator 47nF. Układ działa poprawnie
    zarówno przy pasywnym jak i aktywnym układzie.

    Wrażenia. Wygodniejsza regulacja. Od groma możliwości kombinacji. W praktyce
    oczywiście nie korzystam na raz ze wszystkich udogodnień, ale dobrze mieć po
    ręką. Volume bardzo się przydaje. Szczególnie przypadło mi do gustu
    połączenie szeregowe. Daje bogatszy, bardziej zmasowany dźwięk.
    Podkreślony jest niski środek, a górka jest milsza dla ucha w porównaniu do
    pozostałych opcji.

    Zdjęć z przeróbek nie mam. W aparacie siadło zasilanie. Praca zajęła mi
    jedno popołudnie. Koszt niewielki. Części zamawiałem na necie
    allegro.pl/show_user.php?uid=10749939

    Próbki dźwiękowe. Brak. Jak bardzo będziecie chcieli to kiedyś zbiorę
    się w sobie i coś nagram. Możecie zaproponować jakiś fajny motyw, coby
    ładnie było słychać artykulację i różnice w grzmieniu 😉

    Wybaczcie przydługi post.

    Pozdrawiam

  11. Witam mam prośbe. Nie wiem jak podłączyć potencjomentr push and pull.
    Kiedyś miałem tam rozjaśnienie (specjany preamp) ale steirdziłem ze to
    wyrzuce. i mam prośbę jak podłączyć push and pull jeżeli nie chce mieć
    nic podłączone, żeby pracował jak normalny potencjometr. Jak ściszam to
    bass syczy mi coraz bardziej. gdy dotykam pota push pull on tak pyka. Jak go
    podniose go góry to brzmienie się zmienia chciałaż nie mam nic załączone.

  12. Potek był kopnięty. Mam pytanie jak można by było podłączyć w układzie
    mater vol – balance – tone?? Da się w ogóle tak zrobić ?

  13. Pozwolę sobie odświeżyć: jak to całe ustrojstwo polutować przy układzie
    P+J i potach 2xVolume + 2xTone, tak żeby działało to to przy
    precisionie?

    Da się w ogóle? 😕

    EDIT: aha i poproszę kolorowo i jak krowie na granicy, bo jestem noga z
    elektronicznego majsterkowania. 😉

  14. No to chyba mam to samo w Peaveyu T-40, fabrycznie, tylko nie push pull a
    normalny przełącznik taki jak w niektórych gitarach się spotyka do
    przełączania przystawek. Na początku myślałem że ten switch zmienia
    humbuckery na single… No ale w sumie nieważne co to jest i jak się nazywa,
    tylko jak działa i do czego można to wykorzystać 😛

  15. @Hax-V:

    @cube945: Czyli w aktywnych basach takiego szachermachera się zastosować nie da?

    w mojej aktywnej basi mam ten potencjometr fabrycznie

    W mojej też 😀 – Cort C4 😀

  16. P. MARIAN PRZENICZNY z Katowic /tel.792581433/ zna się wybornie na takich
    sprawach. Łączenia równoległe, szeregove, single i ogólnie przystawki i
    preampy basove ! Wykona każdą opcje za…skromną opłatą. POLECAM !

  17. gdzieś w temacie przeczytałem, że pominięcie/wywalenia potencjometru tone
    rozjaśni brzmienie, czy to prawda? i czy to nie wpłynie negatywnie, w sensie
    szumów lub innych nieporządanych objawów (nie znam się na tym)

    i jak to zrobić? (żeby nie sknocić) 🙂

  18. Może „rozwinę” temat/lub nie/ bo oprócz potencjometru można stosować t.zw.
    mini switch ,czyli przełącznik dwu ON-ON , trzy pozycyjny w wersji ON-ON-ON.
    Są dostępne przełaczniki o…wiekszej ilości kombinacji np. 5-cio pozycyjny
    . Ale najlepsze efekty brzmieniowe moim zadaniem daje 3-rzy pozycyjny ON-ON-ON.
    .Dotyczy to raczej hambakera /posiada dwie cewki/. I jeszcze jedno , nie ma
    znaczenia czy masz aktiv ? czy pasiv ?

Możliwość komentowania została wyłączona.