Basoofkowy Preamp Lampowy … Schemat blokowy

Przedstawiamy koncepcję budowy preampa do basu, wykorzystującego lampy EF86 oraz EM84 w celu osiągnięcia regulowanego wzmocnienia i implementacji kompresji. Ponadto, proponujemy innowacyjny układ barwy dźwięku bazujący na pięciu filtrach z regulowaną częstotliwością graniczną, który oferuje niespotykaną dotąd kontrolę nad ostatecznym brzmieniem.

W środku będzie jakość tak.. 🙂

Pierwszy stopień (EF86)

Sygnał wejściowy trafi do pierwszego stopnia opartego na lampie EF86.
Wybrałem tą lampę dlatego,

że w porównaniu do “jedynej słusznej” ECC83 ma prawie dwukrotnie większe
wzmocnienie ,

zachowując przy tym szerokie pasmo przepustowe. Jednocześnie łatwo na tej
lampie zbudować

układ o regulowanym wzmocnieniu , co będzie wykorzystane do implementacji
kompresora.

Poniżej układ elektryczny.

Cały “bajer” tego stopnia to potencjometr P1 i fotorezystor oświetlany
“magicznym oczkiem”,

czyli lampą EM84. Zmieniając wartość potencjometru P1 (lub dynamicznie
rezystancję fotorezystora )

można regulować wzmocnienie tego stopnia od około 6x do 200x.

Jako fotorezystor będzie użyty szybli element o czasie reakcji na światło
około 5ms i czau powrotu do

normalnej wysokiej rezystancji około 35ms. Przez zastosowanie odpowiednich
wartości w prostowniku

napięcia sterującego “magicznym oczkiem” (EM84) czas powrotu będzie ustalony
na około 400-500ms ,

czyli powinno to pracować jak klasyczne basowe kompresory.

Zakładam też , że przy ustawieniu największego wzmocnienia i wyłączeniu
kompresora , układ wejścia

będzie się zachowywał się jak overdrive.

Separator I (1/2 ECC88

Nic szczególnego , ale być musi. Bezpośrednie obciążenie pierwszego
stopnia układem barwy tonu

prawdopodobnie spowodowało by , ze względy na relatywnie niską impedancję
układu barwy ,

ścinanie dynamiki układu wejściowego , a i być może niepożądane i
niekontrolowane sprzężenia.

Elektrycznie wygląda to tak…

Barwa tonu

Tu jest największy problem. Nie za bardzo mogę się zdecydowań na konkretny
układ.

Myślałem o pieciopasmowej regulacji:

– 100Hz i nizej jako Bass

– 300Hz jako Lo-Mid

– 1000Hz jako Mid

– 3000Hz jako Hi-Mid

– 6000Hz i wyżej jako Treble..

I na szczęście/nieszczęście zadzwoniłem do Alfika i się trochę
“nawywracało”.

Zaproponował (Alfik ) aby podzielić całe pasmo na trzy kawałki , a w
każdym z tych kawałków

zastosowań filtr o przełącznej częstotliwości środkowej z regulacją
“nasycenia” , powiedzmy +/- 6db.

Nie jest głupie , i nawet do wykonania , tylko czy to będzie wygodne ?

Do studyjnego zastosowania jak najbardziej , ale na scenę ?

Jest też bardzo duża zaleta takiego układu. Jest on pasywny i wprowadza
małe zniekształcenia fazowe,

a to jest “coś” , o co warto by powalczyć.

Muśże sobie to poukładać i przemyśleć…

EDIT 19-04-2009

Chyba wiem jak tą barwę zrobić..

Zasugerowany rozmową z Alfikiem zarzuciłem “matematyczne” podejście do
sprawy i zaprojektowałem

układ dużo bardziej “przyjazny” dla ludzkiego ucha.

Schemat ideowy.

Układ to zespół pięciu filtrów o nachyleniu 6db/oct o regulowanej
częstotliwości granicznej,

Środkowe trzy filtry są pasmowo-przepustowe , a skrajne to dolno-przepustowy
i górno-przepustowy.

Poszczególne filtry są regulowane z zakresie około trzech oktaw , z tym ,
że od środkowego położenia

suwaka “przesuwu” pasma regulacja wynosi jedną oktawę “w dół” i dwie oktawy
“do góry”.

Cały sposób “tworzenia” pasma można by nazwać addytywnym , ponieważ w tym
układzie nie występuje

“wycinania” żadnego fragmentu pasma ( filtry pasmowo-zaporowe czy typu notch )
a zawsze

dodawanie ( mniejsze lub większe ) “kawałków” pasma. Na schemacie dokładnie
opisałem częstotliwości

środkowe poszczególnych zakresów ( położenie środkowe potencjometru o
liniowej charakterystyce )

oraz zakresy regulacyjne pasma. Zakres regulacji amplitudy każdego z
fragmentów

to około +/-8db razem 16db.

Cały sprytny patent tej regulacji barwy polega na tym , ze całe “płaskie”
pasmo przepustowości

jest w istocie “zlepkiem” mniejszych fragmentów pasma akustycznego ,
wydzielonych właśnie tymi

pięcioma filtrami o odpowiednio dobranych częstotliwościach środkowych.

Dla zobrazowania jak to będzie działać , posłużyłem się plug-in’em EX z
Sonara , ustawiając

go dokładnie tak , jak zaprojektowane filtry. W taki sposób mogłem
zasymulować działanie układu.

Poniżej charakterystyka układu barwy w środkowym położeniu potencjometrów
przesuwania pasma

i regulacji “nasycenia” filtru.

Jak widać , pasmo jest względnie płaskie z bardzo niewielkimi
pofalowaniami.

Umówmy się też , że owe +8db widoczne na zrzucie ekranowym to będzie nasze
0db czyli środkowe

położenie potencjometrów.

Poniżej kilka charakterystyk pasma przy różnych położenia potencjometrów
nasycenia ,

ale w defaultowych położeniach potencjometrów przesuwania
pasma.

Do tego momentu wszystko jasne i regulacja działa zgodnie z oczekiwaniami.

Prawdziwa jazda zaczyna wówczas kiedy zaczynami kręcić potencjometrami
przesuwu pasma.

Poniższe zobrazowania mogą niektórych zdziwić.

Są to charakterystyki uzyskane w środkowych położeniach
potencjometrów nasycenia filtrów” !!!

Pofalowania charakterystyki powstały na skutek oddziaływania na siebie
różnych faz sygnałów

o tyj samej częstotliwości. Istnienie ( i wzajemne oddziaływanie ) wynika z
łagodnych zboczy

filtrów ( 6db/oct czyli pierwszego rzędu ) które zmieniają fazę sygnału
tym bardziej , im bardziej

jest om oddalony od częstotliwości środkowej filtru.

Zwróćcie uwagę na położenie suwaków nasycenia filtru
oraz zmiany z częstotliwościach

środkowych filtrów. Niezła jazda..

Na koniec jedna charakterystyka z wykorzystaniem regulacji nasycenia i
przesunięcia pasma

Cały układ , w ustawieniu potencjometrów na minimum tłumienie około 30db ,
a przy ustawieniu

na maksimum około 14db.

Cabsim

Wkrótce..

Kompresor

Wkrótce

CND.

Tagi
Podziel się swoją opinią
igorro
igorro
Artykuły: 5

28 komentarzy

  1. Ciekawie to to brzmi, choć na elektronice się nie znam. Czekam na ciąg
    dalszy rozmyślań.

  2. Idealny preamp basowy założenia:

    impedancja wejściowa: minimum 1 megaohm

    sygnał wyjściowy +26 dBu dla maksymalnego wysterowania

    wyjścia:

    niesymetryczne Linia x2

    symetryczne transformatorowe Linia max +26dBu

    symetryczne transformatorowe post Eq (regulacja poziomu max +26dBu)

    symetryczne transformatorowe Direct za pierwszym stopniem wzmocnienia
    (regulacja poziomu max +26dBu)

    Eq półparametryczne oddzielnie regulowane częstotliwości i wzmocnienie
    tlumienie sygnału +- 12dB w pięciu pasmach

    Low

    Półkowy przełączany 6dB/oct 12 dB/oct

    Częstotliwośći odcięcia: 220Hz, 160Hz, 120Hz, 100Hz, 80Hz, 40Hz

    Low Mid

    Środkowo przepustowy

    Częstotliwości środkowe: 315Hz, 250Hz, 200Hz, 160Hz, 120Hz, 80Hz

    Mid

    Środkowo przepustowy

    Częstotliwości środkowe: 800Hz, 600Hz, 500Hz, 400Hz, 315Hz, 280Hz

    Hi-Mid

    Środkowo przepustowy

    Częstotliwości środkowe: 4000Hz, 3000Hz, 2500Hz, 1250Hz, 1000Hz, 800Hz

    Hi

    Półkowy przełączany 6dB/oct 12 dB/oct

    Częstotliwośći odcięcia: 8000Hz, 6000Hz, 4000Hz, 3000Hz, 2500Hz, 1250Hz

    Kompresor: czas ataku przełączany 30mS, 50mS

    Czas powrotu 100ms

    Ratio 4:1 zmienne kolano

    Treshold regulowany płynnie

    Filtr preshape:

    40 Hz +6dB półka 6dB/oct

    160Hz +6dB

    315Hz -1dB

    550Hz -3dB

    4kHz +3 dB półka 6dB/oct

  3. @Alfik: Idealny preamp basowy założenia:
    impedancja wejściowa: minimum 1 megaohm
    sygnał wyjściowy +26 dBu dla maksymalnego wysterowania
    wyjścia:
    niesymetryczne Linia x2
    symetryczne transformatorowe Linia max +26dBu
    symetryczne transformatorowe post Eq (regulacja poziomu max +26dBu)
    symetryczne transformatorowe Direct za pierwszym stopniem wzmocnienia (regulacja poziomu max +26dBu)

    Eq półparametryczne oddzielnie regulowane częstotliwości i wzmocnienie tlumienie sygnału +- 12dB w pięciu pasmach
    Low
    Półkowy przełączany 6dB/oct 12 dB/oct
    Częstotliwośći odcięcia: 220Hz, 160Hz, 120Hz, 100Hz, 80Hz, 40Hz
    Low Mid
    Środkowo przepustowy
    Częstotliwości środkowe: 315Hz, 250Hz, 200Hz, 160Hz, 120Hz, 80Hz
    Mid
    Środkowo przepustowy
    Częstotliwości środkowe: 800Hz, 600Hz, 500Hz, 400Hz, 315Hz, 280Hz
    Hi-Mid
    Środkowo przepustowy
    Częstotliwości środkowe: 4000Hz, 3000Hz, 2500Hz, 1250Hz, 1000Hz, 800Hz
    Hi
    Półkowy przełączany 6dB/oct 12 dB/oct
    Częstotliwośći odcięcia: 8000Hz, 6000Hz, 4000Hz, 3000Hz, 2500Hz, 1250Hz

    Kompresor: czas ataku przełączany 30mS, 50mS
    Czas powrotu 100ms
    Ratio 4:1 zmienne kolano
    Treshold regulowany płynnie
    Filtr preshape:
    40 Hz +6dB półka 6dB/oct
    160Hz +6dB
    315Hz -1dB
    550Hz -3dB
    4kHz +3 dB półka 6dB/oct

    zapraszam na
    http://www.myspace.com/blazejdomanski

    w d*pie miałbym taki preamp

    a ten Twój igorro zapowiada się ciekawie choć jeszcze bym ograniczył
    equalizer do Bass Mid Treble z przełączanym środkiem i Bass nieco niżej
    ustawiony niż 100Hz.

  4. A co Wam się nudzi ? co to za malowidła ? 😉 grac kur… a nie rysujecie
    kreseczki… 😉 I tak małe chińskie rączki już to gdzieś pewnie
    produkują 🙂

  6. Niech igorro robi ten swój projekt. Przecież to ma być pod niego więc robi
    to po swojemu. A Alfik ma racje, bo jest wykształcony min. w tym kierunku;)
    Niestety facet jest wkurzający;) bo chba zawsze ma racje, która nie zawsze
    jest taka jaką bysmy chcieli usłyszeć. Sam się o tym przenonałem X razy.

  7. @Henio: A co Wam się nudzi ? co to za malowidła ? 😉 grac kur… a nie rysujecie kreseczki… 😉 I tak małe chińskie rączki już to gdzieś pewnie produkują 🙂

    Ale ten będzie Proudly Made in Poland 😛

  9. A ja bym chciał wiedzieć jakie koszty całości przewidujesz, możesz
    napisać? Choćby i w przybliżeniu do 100zł, żeby za dużo liczenia nie
    było 🙂 .

  10. @Michał.. Budżet projekt ( jak to dumnie brzmi :)))) ) to powiedzmy 2000-2500
    zł.

    Tyle sobie przygotowałem. Projekty DIV z założenie są drogie w realizacji
    ,

    bo poszczególne elementy kupujesz w detalu , lub w tzw ilościach
    minimalnych.

    Mp nie kupisz 1szt rezystora , tylko minimum 100szt , choć potrzebujesz tylko
    np 15szt.

    Cały czas myślę o maksymalnej prostocie układu , jednak poprzez pryzmat
    jego możliwości.

    Dopiszę wpis w blogu zawierający szczegółowe koszy wraz z miejscami zakupu.
    Może to komuś być kiedyś pomocne. Tak czy inaczej nie ma co siać
    “kosztowej paniki” , bo w końcu ile mogą kosztować 4-5 lamp,

    trochę potencjometrów i drobnych dupereli.

    Najważniejszą sprawą jest nie “..z czego..” , ale “..jak ..”.

    @Alfik.. Założenia idealne , by nie powiedzieć utopijne.. 🙂

    Ale przemyślałem barwę i wyłonił się taki obraz sytuacji.

    Jeśli by przyjąć stromość filtrów na 6db/oct to można zbudować pasywne
    filtry o płynnej regulacji zakresu.

    I tak:

    – dolno-przepustowy 6db/oct – zakres 38-234Hz (R=100-600k F=6,8nF )

    – pasmowo-przepustowy 6db/oct – zakres 265-1592Hz (R=100-600k F=1nF )

    – pasmowo-przepustowy 6db/oct – zakres 1327-7921Hz (R=100-600k F=200pF )

    – górno-przepustowy 6db/oct – zakres 5307-31847Hz (R=100-600k F=50pF )

    Zakres regulacji to +/- 6-8db przy zastosowaniu sprytnej sztuczki ze
    wzmacniaczem różnicowym.

    I to powinno wystarczyć.

    EDIT-> Właśnie zadzwonił Alfik i jak zwykle “zamieszał” :). Ale wszystko
    wskazuje na to , że

    krystalizuje się finalny układ barwy. Dojdzie jeszcze jeden
    pasmowo-przepustowy i zakresy

    poszczególnych filtrów będą mocno nachodzić na siebie.

    Chcę też publicznie podziękować Alfikowi za ogromną pomoc w projekcie
    układu.

  11. Zrób tak jak pisze alfik i wstaw do tego możliwość zapisywania własnych
    ustawień 😀

    *******************************************

    ::Hohner BB Q 6, Struny Fodera, Hartke 2115 combo::

    Podgatunek basisty?? Gitarzysta 😀

  12. Trafo zasilające kupujesz czy nawijasz?

    ____________________________________

    Witam Was na naszym kolejnym spotkaniu, dzisiaj nauczymy się poprawnie
    odgadywać cyfry z pola odczytowego…

  13. @Fan.. Myślałem o tym , ale bardzo luźno , na zasadzie cy były gdyby
    było.

    Niestety implementacja pamięci ustawień w stricte analogowych układach jest
    trudna i wymusza

    spore zmiany układowe umożliwiające taką implementację. Znacznie prościej
    by było

    zdigitalizować dźwięk i poruszać się w domenie cyfrowej. Ale wówczas
    tracimy cały urok

    naturalnego , analogowego brzmienia.

    @Bass. Zamawiam w firmie wykonującej trafa trafo 30W toroidalne w/g mojej
    specyfikacji.

  15. @igorro: @Fan.. Myślałem o tym , ale bardzo luźno , na zasadzie cy były gdyby było.
    Niestety implementacja pamięci ustawień w stricte analogowych układach jest trudna i wymusza
    spore zmiany układowe umożliwiające taką implementację. Znacznie prościej by było
    zdigitalizować dźwięk i poruszać się w domenie cyfrowej. Ale wówczas tracimy cały urok
    naturalnego , analogowego brzmienia.

    mam wrażenie, że to była ironia ze strony Fana.

  16. Nie, to nie była ironia. Po prostu nie wiedziałem że to będzie takie trudne
    bez wykorzystania domeny cyfrowej.

    *******************************************

    ::Hohner BB Q 6, Struny Fodera, Hartke 2115 combo::

    Podgatunek basisty?? Gitarzysta 😀

  17. @igorro: @Fan.. Myślałem o tym , ale bardzo luźno , na zasadzie cy były gdyby było.
    Niestety implementacja pamięci ustawień w stricte analogowych układach jest trudna i wymusza
    spore zmiany układowe umożliwiające taką implementację.

    Nie jest to aż tak bardzo trudne. Właśnie pracujemy nad czymś takim.

    Przykład Engla raczej archeologiczny … w rzeczy samej skomplikowany
    montażowo, ale jako inspiracja dobry

    http://www.houseofenglamps.com/ENGL_SchematicDiagrams/Rack/E580-schematics.pdf

    http://www.hasiok.art.pl

    http://www.emcustom.eu – Profesjonalna elektronika dla muzyków

  19. @kosa:
    Nie jest to aż tak bardzo trudne.

    @Kosa..:) Dlatego napisałem , że jest “tylko” trudne.:)

    Potencjometry cyfrowe są produkowane już jakiś czas i są coraz lepsze.
    Odstęp od szumów rzędu 120db

    jest już bardzo dobry.

    Sterowanie można by oprzeć na którymś z mikroprocesorów AtMega Amtela ,
    które sam chętnie używam,

    bo są bardzo milutkie w programowaniu.

    Ale na tym etapie jestem bardzo daleki od implementacji takiego sterowania.

    Zdecydowanie chodzi mi o brzmienie. Jak to któregoś pięknego dnia ruszy , i
    wyda z siebie jakieś sensowne dźwięki,

    to być może przyjdzie czas i na fajerwerki.

    Póki co ma być maksymalnie prosto i w miarę funkcjonalnie. Byle by grało
    tak jak trzeba.

  20. @igorro:
    Mp nie kupisz 1szt rezystora , tylko minimum 100szt , choć potrzebujesz tylko np 15szt.

    Nie bardzo rozumiem dlaczego zaraz 100 szt. Tak bardzo dbasz o dokładność
    (rozrzut parametrów) elementów? Z doświadczenia wiem, że, np. jeżeli wg
    schematu jest 100KOhm, to 98Ohm czy 102Ohm nie robi róznicy.

  21. @herpetolog:

    @herpetolog: igorro, jak Ci fajnie wyjdzie , będzie można zamowic u Ciebie?

  22. @glatzman, Pewnie , że to bez różnicy , pod warunkiem że je MASZ ( te
    rezystory ):)

    Rezystor za 1szt kosztuje około 3gr , czyli 3,66 brutto zł za 100szt , ALE
    przesyłka już 40zł

    ( np
    http://www.tme.pl wysyła tylko i wyłącznie kurierem ). Więc trzeba
    kupować dużo , aby to się jednak kalkulowało.

    @jigsaw, To jest pewien problem.. 🙂 Znając siebie ,powstaje najczęściej do
    trzech finalnych egzemplarzy

    “jakiegoś czegoś” ( dla “współtwórców” i kumpli “z branży” ) i potem
    szukam nowej zabawki.

    Ale nie przesądzajmy sprawy. Niech cokolwiek powstanie i zagra , s potem samo
    się wyklaruje.

    Tak naprawdę koszty finalne to na razie terra icognita. Np lampy ECC88 można
    kupić od

    9zł za rosyjski odpowiednik 6N6P do 105zł za ElektoHarmonixa ze złoconymi
    pinami czy topowego Mullarda .

    A samych ECC88 potrzeba 3szt ( do wersji pięcio-pasmowym parametrycznym EQ
    ).

  23. Sorki.

    Myślę w innych kategoriach. Ja mam sklep “pod nosem”.

    P.S. Nie zrozum mnie źle, nie piszę tego ironicznie.

  24. “Kopie d*pę” to zdecydowanie zbyt delikatne sformuowanie. Gdzie jest Igor, gdy
    jest potrzebny?

  25. Jak prace nad preampem? Są już jakieś efekty? Ja robiłem wzmacniacz lampowy
    na EF 86 w preampie i 2x El34 na wyjściu. Ma fajne brzmienie.

  26. Preamp jest już gotowy, było o nim nawet kilka tematów, ale niestety
    wszystkie wcieło. Delikatnie pisząc kopie dupe 🙂

  28. Ma ktoś więcej informacji o preampie? Wysłałem pw do igorro ale nie
    odpowiada.

Możliwość komentowania została wyłączona.

Inni czytali również