tubas – …ale o co chodzi?

Nie tak dawno miałem okazję porównać efekty klasycznego wykształcenia
muzycznego u ludzi, którzy w życiu grali tylko “to co w szkole i w nutach”
oraz u innych, którzy często “klezmerzą” i grywają okazjonalnie również
standardy jazzowe (zdarzało nam się robić wspólnie i jedno, i drugie).
Było to przy okazji przegrywania propozycji repertuaru big-bandowego w
orkiestrze dętej przy Filharmonii:

Koleżka saksofonista-wiolonczelista-gitarzysta przydźwigał swojego
spracowanego stratocastera do filharmonii, ja wyciągnąłem jazzbasa z
kanciapy i zaczęliśmy próbę. Po krótkiej chwili postanowiliśmy sprawdzić
dlaczego coś nas “gryzie” w ucho. Okazało się, że człowiek spisujący
“funkcje” do głosu gitarzysty, potraktował te wszystkie 7+, 11, o,
zw,(4),(5-) itd. jako zbędny balast i ograniczył się do zapisania np. “C”
czy “dm”. Nuty te dostaliśmy od innego bandu, w ramach wymiany.

Nie o to chodzi! Chodzi o to, że nasze dociekania co tam powinno być
naprawdę (przez porównywanie głosów saksofonów i trąbek) zostały ze
zdumieniem przyjęte przez część kolegów-symfoników. Według nich; “a co
to za różnica?”…

Pozwoliliśmy sobie zademonstrować im różnicę między akordem C-dur, C7, C9
i C11 “nausznie” i w kilku pozycjach.

Zdumienie ich było niebotyczne! A przecież każdy z nich miał harmonię w
szkole.

Scenkę opisałem, mimo że już nie raz na tym forum przetoczyła się
dyskusja na temat wartości szkolnego wykształcenia muzycznego dla muzyka
jazzowego, rockowego czy “chałturnika”. Osobiście uważam, że szkoła
muzyczna prawdziwemu zapaleńcowi nie zaszkodzi, a na pewno poszerzy horyzonty
i nauczy dyscypliny. Tym niemniej w takich wypadkach, jak opisany powyżej,
ręce opadają…

Utworu w końcu i tak nie zagraliśmy, bo aranż był napisany pod fortepian, a
nasz repertuar musi być maksymalnie “plenerowy”…

Przy tej okazji wspomnę dwa obrazki:

Nagrywaliśmy w teatrze akompaniament do piosenki napisanej do walca
“minutowego” Chopina (op.64, nr 1 Des-dur). Akompaniament to był po prostu
tenże walc zagrany bez żadnych ingerencji w oryginalny zapis nutowy, doszła
jedynie swingująca na 3/4 perkusja. Ja grałem lewą rękę “jak w nutach
napisano”, a pianista “leciał” oryginał. Wszystko było pięknie rozkołysane
i zagrane oraz nagrane a prima vista’. Do dzisiaj Jadzia Kuta – fenomenalna
aktorka i artystka totalna, wykonuje tego walca przy specjalnych okazjach, z
naszym – nagranym wówczas – akompaniamentem.

I drugi obrazek:

Umowa na bal karnawałowy podpisana, a nasz klawiszowiec złapał zapalenie
płuc. Polecono nam pianistę ze szkoły muzycznej. Trochę młodszy od nas i
ponoć “wspaniały pianista” przed dyplomem. Przyjdzie na próbę bo chce
zarobić parę groszy, tylko pyta czy mamy jakieś nuty… Pewnie, że
mamy!

Przyszedł, wręczamy mu stos “prymek” naszego klawiszowca. Koleś chwilę
ogląda i pyta:

-Z tego(!?) mam grać?

-No!

-Jak?

-No przecież napisane!

-Tu nic nie ma!

-Jak nie ma? Jest melodia i nadpisane akordy.

-Jakie akordy? Te literki z cyferkami na górze? Z tego nie da się grać!

To były lata 70-te XX stulecia i mimo, że jeleniogórska szkoła nie
przeszkadzała specjalnie uczniom w graniach pozaszkolnych, to aż tak
postępowa, żeby pianistów nauczać czytania symbolicznego zapisu akordów –
nie była.

Myślę, że teraz jest jednak inaczej i coś w tym względzie na lepsze się
zmieniło. Czyż nie?!

PS. Na “Jazz Juniors” w Krakowie, w ubiegłym stuleciu (prawdziwy Matuzalem ze
mnie, co?) byłem świadkiem następującego zdarzenia:

Występuje duży, chyba 9 lub 10 osobowy zespół z pięknie zaaranżowanym na
dęciaki utworem, o ile dobrze pamiętam Herbie Hancocka. Jest to już kolejna
ekipa, grająca z nut całkowicie zaaranżowany utwór, z krótkimi solówkami
wyglądającymi na też napisane. Po kilkunastu taktach z pierwszych rzędów
podrywa się jakiś nawalony gość, wdziera na estradę wrzeszcząc: co to,
k… jest? Jazz z kwitów?! Wypierd…ć do filharmonii!…i zaczyna
przewracać pulpity i kopniakami posyłać rzeczone “kwity” w powietrze.

Facet dostał burzliwe oklaski a zespół zmył się i nie wiem czy wystąpił
ponownie. Przyznam się ze wstydem, że też biłem brawo!

PPS. Właściwie nie wiem co chciałem tym wpisem powiedzieć? Niech każdy z
niego weźmie co mu pasuje!